Trong bối cảnh nhiều giống lúa truyền thống đã thoái hóa, năng suất giảm, xã Liên Minh (tỉnh Phú Thọ) đã mạnh dạn xây dựng mô hình đưa giống lúa J01 vào gieo cấy từ vụ Xuân 2025. Kết quả bước đầu cho thấy J01 thực sự là một hướng đi mới, mang lại hiệu quả rõ rệt cho bà con nông dân.

Ông Hà Văn Thanh, cán bộ Trung tâm Dịch vụ sự nghiệp công xã Liên Minh, cho biết: “Qua cả vụ Xuân và vụ Mùa 2025, giống lúa J01 thể hiện tiềm năng năng suất cao hơn hẳn so với nhiều giống lúa đang gieo cấy tại địa phương. Đặc biệt, giống lúa này rất sạch bệnh, bông sáng, ít nhiễm sâu cuốn lá nhỏ và bệnh bạc lá vốn là nỗi lo của bà con”

Thực tế trên đồng ruộng tại Liên Minh cho thấy, trong khi nhiều diện tích gieo các giống lúa khác bị sâu bệnh gây hại, thì những thửa ruộng J01 vẫn phát triển xanh tốt, bông trĩu hạt, ít nhiễm bệnh. Đây là ưu điểm nổi bật khiến chính quyền và bà con nông dân địa phương đánh giá cao.

Không chỉ cán bộ kỹ thuật, mà ngay cả bà con trực tiếp gieo cấy J01 cũng ghi nhận nhiều ưu điểm vượt trội của giống lúa này.

Bà Hà Thị Minh, hộ nông dân tại xã Liên Minh (Phú Thọ), chia sẻ: “Gia đình tôi đưa J01 vào sản xuất từ vụ Đông Xuân và tiếp tục trồng vụ Hè Thu 2025 trên diện tích 5 sào. Cách chăm sóc J01 cũng như các giống khác, nhưng điều đáng mừng là cả hai vụ vừa qua tôi chưa phải phun bất kỳ loại thuốc bảo vệ thực vật nào mà lúa vẫn cho năng suất cao. Bình quân đạt khoảng 2,7 tạ/sào, không thua kém gì những giống lúa quen thuộc”Theo bà Minh, trước đây, khi cấy những giống cũ, tình trạng lúa chét xảy ra khá nhiều, ảnh hưởng năng suất. Nhưng với J01, tỷ lệ lúa chét giảm hẳn, cây lúa đứng vững, bông dài, hạt chắc. Nhờ đó, hiệu quả kinh tế gia đình nâng cao mà công chăm sóc cũng giảm đi đáng kể.

Còn theo bà Lê Thị Mùi (khu 3, xã Liên Minh) giống lúa J01 không chỉ ít sâu bệnh, chịu hạn tốt mà còn cho bông rất xoắn, kẽ mau. Tuy bông không dài lắm nhưng tôi đã đếm thử 1 bông được 150 hạt nhưng chỉ có 2 hạt lép, 3 hạt lửng.

“Đặc biệt trà lúa J01 trên đồng đất Liên Minh trỗ đúng vào đợt mưa bão kéo dài đến hơn cả tuần, tưởng không được ăn, thế mà giờ lúa rất đẹp cho năng suất cao” bà Mùi cho biết thêm.

Từ những kết quả trên, theo kế hoạch trong thời gian tới xã Liên Minh dự kiến mở rộng diện tích gieo cấy J01 lên 50 – 70% tổng diện tích, thay thế dần những giống lúa không còn phù hợp.

Giống lúa J01 thích ứng tốt với biến đổi khí hậu, chất lượng gạo vượt trội

Chia sẻ rõ hơn về những đặc tính của giống lúa J01, ông Trần Quốc Toản, Phó Giám đốc Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam – Chi nhánh Ba Vì, cho biết: “J01 được Vinaseed phục tráng và đưa vào sản xuất tại Phú Thọ và nhiều tỉnh trung du, miền núi phía Bắc trong 4 vụ gần đây. Giống lúa này có khả năng thích ứng tốt với biến đổi khí hậu. Đặc biệt, trong vụ Mùa 2024, dù gặp cơn bão Yagi, nhưng J01 vẫn đứng vững, chống đổ rất tốt”.

Giống lúa J01 cho năng suất cao, sáng hạt hơn so với giống đối chứng.

Điểm nổi bật của J01 là khả năng chịu rét tốt, phù hợp với cả vụ Xuân trung và vụ Mùa sớm. Về chất lượng gạo, J01 cho hạt gạo tròn, trắng, dẻo, ngon cơm và có giá trị kinh tế cao. Nhờ chất lượng vượt trội, gạo J01 luôn được thương lái tìm mua ngay tại chân ruộng với giá cao hơn so với nhiều giống lúa khác.

Ngoài ra, thời gian sinh trưởng của J01 ngắn hơn so với nhiều giống lúa Nhật đang có trên thị trường. Đây là lợi thế giúp bà con chủ động lịch gieo cấy, tránh được rủi ro thời tiết.

Thực tiễn sản xuất tại xã Liên Minh và nhiều vùng khác ở Phú Thọ đã chứng minh J01 là giống lúa triển vọng, phù hợp với đồng đất trung du. Nếu được mở rộng diện tích và xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, J01 hoàn toàn có thể trở thành thương hiệu gạo chất lượng cao của tỉnh.

Bà Trần Thị Quyên, Phó chủ tịch UBND xã Liên Minh chia sẻ, phát triển kinh tế của địa phương chủ yếu tập trung vào sản xuất nông nghiệp, thương mại dịch vụ nhỏ, nên việc đưa giống lúa chất lượng, năng suất cao vào sản xuất là rất cần thiết.

“Qua 2 vụ đưa vào gieo trồng với diện tích hơn 20ha, giống lúa J01 đã thể hiện những ưu điểm vượt trội hơn so với các giống lúa khác trên địa bàn xã đó là ít sâu bệnh; chống đổ tốt và rất phù với đồng đất, thổ nhưỡng của địa phương.” Bà Quyên nhận xét.

Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cho nông dân, J01 còn mở ra cơ hội xây dựng chuỗi giá trị sản xuất – tiêu thụ gạo bền vững. Đây là hướng đi cần thiết để ngành nông nghiệp Phú Thọ nâng cao thu nhập cho bà con, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Theo TRANG THẢO/ DÂN VIỆT