Tại ấp Phước Hòa, xã Biển Bạch (Cà Mau), Trung tâm Khuyến nông tỉnh Cà Mau phối hợp với Phòng Kinh tế xã vừa tổ chức hội thảo tổng kết mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng lúa – tôm. Hội thảo nhằm đánh giá kết quả triển khai và định hướng nhân rộng mô hình trong thời gian tới.

Cà Mau là địa phương có diện tích sản xuất lúa – tôm lớn của vùng ĐBSCL với điều kiện tự nhiên thuận lợi, đất ven biển giàu dinh dưỡng, nguồn nước sản xuất chủ yếu từ nước mưa, ít bị ô nhiễm. Tuy nhiên, tập quán canh tác lúa truyền thống duy trì nước thường xuyên trên ruộng làm tăng chi phí sản xuất và phát thải khí nhà kính, ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững.

Trước yêu cầu đổi mới phương thức sản xuất gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu, năm 2025, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Cà Mau triển khai mô hình sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp vùng lúa – tôm tại xã Biển Bạch, góp phần thay đổi tập quán canh tác theo hướng hiệu quả và bền vững hơn.

Mô hình được thực hiện với quy mô 50ha, sử dụng giống lúa ST25, áp dụng quy trình sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp theo hướng dẫn của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật. Nông dân tham gia mô hình được hướng dẫn giảm lượng giống gieo sạ xuống còn 100kg/ha, bón phân cân đối, giảm phân đạm, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp và thực hiện rút nước giữa vụ từ 1 - 2 lần đối với những ruộng đủ điều kiện.

Bên cạnh đó, việc thu gom và xử lý rơm rạ sau thu hoạch được chú trọng nhằm hạn chế phát thải khí nhà kính, cải thiện môi trường canh tác và bảo vệ hệ sinh thái vùng lúa – tôm.

Sau hơn 5 tháng triển khai, mô hình cho hiệu quả rõ rệt. Năng suất lúa ước đạt 5,2 tấn/ha, vượt mục tiêu đề ra, lợi nhuận đạt trên 24,3 triệu đồng/ha, tỷ suất lợi nhuận hơn 58%.

So với ruộng sản xuất theo phương thức truyền thống, mô hình giúp giảm lượng giống gieo sạ, giảm phân bón và số lần phun thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ đó chi phí sản xuất được cắt giảm, đồng thời góp phần giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.

Từ hiệu quả thực tế, nông dân trong khu vực đã chủ động nhân rộng mô hình lên khoảng 75ha, đồng thời từng bước hình thành liên kết tiêu thụ sản phẩm, tạo tiền đề cho sản xuất hàng hóa tập trung.

Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mô hình còn tạo tác động tích cực về xã hội và môi trường. Việc tổ chức sản xuất theo hướng liên kết giúp nông dân nâng cao ý thức hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm và từng bước thay đổi tập quán canh tác truyền thống sang phương thức sản xuất hiện đại, bền vững hơn.

Hội thảo thống nhất đánh giá mô hình phù hợp với điều kiện sản xuất vùng lúa – tôm, dễ áp dụng và có khả năng nhân rộng cao. Thời gian tới, địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nông dân, hợp tác xã và tổ hợp tác tham gia mở rộng diện tích, hướng tới xây dựng vùng sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với liên kết chuỗi giá trị.

Mô hình là cơ sở quan trọng góp phần phát triển bền vững ngành lúa gạo tỉnh Cà Mau, thích ứng với biến đổi khí hậu và thực hiện mục tiêu giảm phát thải trong sản xuất nông nghiệp.

Theo Trọng Linh - Thúy Lam/ NNVN