Đếm cây thu tiền, thoát nghèo nhờ cây tầm vông

Cách đây khoảng 7 năm, khi giá cả nhiều loại cây trồng, nông sản– nhất là mủ cao su chạm đáy, khiến nhiều người dân trồng cây cao su như ông Bồ Văn Nghĩ (trú ấp Thanh Đông, xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh) lâm cảnh khó khăn, bế tắc.

Trong cái khó, ló cái khôn, vào năm 2018, ông Nghĩ nhìn thấy những bụi tầm vông ngoài hàng rào phát triển lực lưỡng, bất chấp cả mùa nắng, trời nóng như đổ lửa… và tự vấn: Tại sao lại không trồng tầm vông bán cây?

Cây tầm vông dễ trồng, ít sâu bệnh, trồng đất nào cũng sống khỏe, mà chẳng cần bón phân, phun thuốc gì cả, cây vẫn phát triển rất tốt.

Thế là ông Nghĩ đầu tư hẳn 1ha đất nhà để trồng cây tầm vông. Sau 3 năm trồng tầm vông, gia đình ông Bồ Văn Nghĩ đã có hẳn một vườn tầm vông tỏa bóng mát xanh rì, khiến ấp Thanh Đông đẹp hẳn. Ai ngang qua vườn tầm vông cũng đứng lại tránh nắng và tranh thủ chụp hình.

Còn với ông Nghĩ, sau 3 năm cây tầm vông phát triển, ông bắt đầu thu hoạch thân cây già và để cây non tiếp tục nhú mầm phát triển thành cây lớn cho mùa sau.

Ông Nghĩ nói: “Tầm vông là loại cây dễ trồng, có sức sống cao nên phù hợp với tất cả các loại đất. Nhờ trồng cây tầm vông, nhà tôi thu hoạch ổn định hàng năm”.

Ông Bồ Văn Nghĩ chia sẻ thêm: “Trước đây trồng cây cao su, nhưng do giá bán mủ thất thường, xuống thấp trong thời gian dài nên kinh tế gia đình gặp khó khăn. Từ ngày chuyển sang trồng cây tầm vông, hiệu quả hơn hẳn. Cây tầm vông, chỉ cần đầu tư một lần trồng, mà cho thu hoạch vài chục năm, công chăm sóc lại rất ít”.

Cây tầm vông cho thu hoạch đến khoảng 40- 50 năm, theo kiểu tre già măng mọc. Hàng năm, trước khi bước vào mùa mưa, để kích thích cho cây tăng trưởng nhanh, ông Nghĩ bón thúc một ít phân lân và đắp bồi thêm đất vào gốc để cho măng phát triển tốt và cây to khỏe hơn.

Hàng năm, vào vụ chặt cây tầm vông, các tư thương lại về xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước thu mua tầm vông ngay tại vườn.

Ông Nghĩ cũng cho biết, cứ tới đợt cây tầm vông đạt độ già (sau 2 năm tuổi), thương lái sẽ tới tận vườn thu mua, tự chặt cây.

Gia đình ông Nghĩ chỉ làm mỗi việc là đếm số cây, nhân với đơn giá từng cây, ra tổng số tiền thu về. Có người ví von, trồng tầm vông là cái nghề “làm chơi, ăn thật”, “đếm cây tính tiền”...

Mỗi cây tầm vông đạt chuẩn loại 1 có giá dao động từ 35.000 - 40.000 đồng, loại 2 khoảng 30.000 đồng/cây.

Với diện tích gần 1ha đất trồng tầm vông, mỗi năm gia đình ông Nghĩ thu về trên 100 triệu đồng, sau khi trừ các loại chi phí. Nhờ cây tầm vông, gia đình ông Bồ Văn Nghĩ không chỉ thoát đói nghèo, mà trở thành hộ khá giả trong những năm gần đây.

Yêu thích tầm vông, trở thành ông chủ cơ sở

Ông Hoàng Ngọc Anh – Chủ tịch Hội Nông dân huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước - cho biết: Vùng đất biên giới Lộc Ninh rất đa dạng và có nhiều loại hình thổ nhưỡng, nên có thể trồng được nhiều loại cây khác nhau. Hiện nay, thị trường đang có nhu cầu lớn về cây tầm vông. Vì thế, mô hình trồng tầm vông rất phù hợp và mang lại hiệu quả cho người nông dân, đặc biệt với những hộ nông dân có ít đất.
Trong đời sống hàng ngày, tầm vông là loại cây được sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Từ xây dựng các công trình, đến chế tác ra các sản phẩm phục vụ sinh hoạt hàng ngày trong gia đình, rồi tạo tác thành các món hàng lưu niệm, đồ mỹ nghệ…, người ta đều sử dụng vật liệu là cây tầm vông.

Ngoài hiệu quả về kinh tế, phục vụ đời sống con người, cây tầm vông còn giúp bảo vệ và cải tạo đất, cải thiện môi trường tự nhiên.

Ở xã Lộc Hưng, huyện Lộc Ninh, anh Lê Quốc Thắng (34 tuổi) nhận thức được những công dụng hữu ích của cây tầm vông, nên đã quyết tâm theo đuổi nghề chế tác vật dụng từ cây tầm vông.

Sau nhiều năm, anh Thắng đã gầy dựng cho mình một cơ sở chuyên sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ từ cây tầm vông.

Anh Thắng cho biết, anh lớn lên từ làng nghề mây, tre đan của huyện Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh.

Qua tìm hiểu, anh nhận thấy trên địa bàn huyện Lộc Ninh có nguồn vật liệu tầm vông dồi dào, thị trường tiêu thụ đầy tiềm năng nên đầu năm 2023, anh đã quyết định dời nhà từ Tây Ninh sang lập nghiệp ở huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước.

Không chỉ là loại cây thoát nghèo cho nhiều hộ nông dân, tại vùng quê biên giới huyện Lộc Ninh của tỉnh Bình Phước, cây tầm vông, cây tre... còn được bộ đội Biên phòng khuyến khích người dân nhân rộng, trồng để bảo vệ đất, phên giậu vùng biên giới.

Anh Thắng nói: “Như một cơ duyên, tôi thấy ở huyện Lộc Ninh chưa có cơ sở nào sản xuất đồ mỹ nghệ từ mây, tre, tầm vông, nên đã quyết định thử sức, đầu tư những sản phẩm làm từ cây tầm vông như: nôi trẻ sơ sinh, giường, bàn ghế, trường kỷ… và một số sản phẩm khác từ mây tre mà bà con hay sử dụng”.

Hằng ngày anh Thắng thu mua cây tầm vông từ các hộ dân trên địa bàn huyện Lộc Ninh. Sau đó, anh mang cây về xử lý thân để cho cây dẻo dai, chống mối mọt bằng cách ngâm nước muối, nước vôi từ 1 - 2 tháng.

Sau đó, anh vớt tầm vông lên, uốn thẳng và gia công thành các sản phẩm theo đơn đặt hàng từ các khách hàng, chủ yếu là bàn, ghế, thang, tủ bán nước, giường… Ngoài ra, anh còn nhận thi công các công trình triển lãm, nhà sàn truyền thống của người dân tộc thiểu số, theo hợp đồng với chính quyền địa phương.

Với niềm đam mê, sáng tạo, cộng thêm đức tính cần cù, chịu khó, dám nghĩ, dám làm, đến nay, mô hình sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ từ cây tầm vông đã mang lại nguồn thu nhập ổn định cho anh Lê Quốc Thắng. Bình quân mỗi tháng, anh Thắng có thu nhập từ 15 – 25 triệu đồng.

Anh Thắng cho biết, sản phẩm làm ra tới đâu, tiêu thụ hết tới đó. Khách hàng tấm tắc khen đồ đẹp, bền, sử dụng hơn hẳn bàn ghế ngoài thị trường vốn đóng từ ván ép nhân tạo.

Theo VĂN HÙNG/ DÂN VIỆT