"Cây dừa nhà tôi"

Ở thôn Tùng Chánh, xã Cát Hiệp, H.Phù Cát (Bình Định), anh Lưu Anh Vũ (34 tuổi) được xem là người "nối dài tuổi thơ bằng cây dừa" khi biến vườn mì, vườn đậu trước đây thành vườn dừa xiêm rộng hơn 1 ha. Anh Vũ bắt đầu chuyển đổi cây trồng từ năm 2016 và đến năm 2024, anh chính thức triển khai mô hình "Cây dừa nhà tôi". Điều độc đáo là khách hàng có thể quét mã QR để định danh từng cây dừa, qua đó biết rõ tuổi đời, sản lượng, cách chăm sóc, thậm chí... tên người mua cây dừa đó.

Chỉ sau thời gian ngắn, mô hình này đã nhận được sự ủng hộ tích cực từ người tiêu dùng, nhất là tại các thành phố lớn (khách mua dừa chỉ chọn cây, không cần mang về mà để lại cho chủ vườn dừa chăm sóc, đến mùa thu hoạch, khách có thể đến trực tiếp để hái dừa hoặc chủ vườn sẽ gửi về địa chỉ theo yêu cầu). Họ có thể trực tiếp chọn mua trọn gói từng cây dừa trong một năm với giá từ 800.000 đến 1 triệu đồng/cây, đồng thời được "sở hữu" toàn bộ số trái mà cây cho ra, với sản lượng khoảng 100 - 120 trái/năm.

Điểm độc đáo của mô hình "Cây dừa nhà tôi" chính là việc ứng dụng công nghệ mã QR để truy xuất thông tin từng cây. Mỗi cây dừa đều có mã định danh riêng, bao gồm các thông tin chi tiết như giống, tuổi, thời điểm trồng, giá bán, sản lượng ước tính, và đặc biệt là tên, số điện thoại người sở hữu.

Mỗi cây dừa đều có mã QR - ẢNH: HẢI PHONG

Khách hàng có thể đến tận vườn để chọn cây, chụp ảnh cùng "cây dừa của mình" hoặc theo dõi từ xa qua hình ảnh cập nhật từ chủ vườn. Khi đến mùa thu hoạch, anh Vũ sẽ thông báo để khách đến trải nghiệm hoặc nhận trái dừa tại nhà.

"Dừa đến tay người tiêu dùng là dừa có danh tính, có địa chỉ rõ ràng, chất lượng đảm bảo, không qua thương lái, không qua trung gian nên ai cũng yên tâm," anh Vũ chia sẻ.

Dừa xiêm là giống cây dễ trồng, chi phí đầu tư không cao. Trong 4 năm đầu, có thể tận dụng đất xen canh trồng đậu phộng, thả gà, nuôi bò, việc này giúp vừa tăng thu nhập, vừa cải tạo đất. Sau 30 tháng trồng là có thể bói quả, và từ năm thứ 4 trở đi sẽ cho trái đều đặn quanh năm.

Nhờ chăm sóc theo hướng hữu cơ, vườn dừa của anh Vũ có năng suất ổn định, mỗi cây đạt 100 - 120 trái/năm, với giá bán trung bình 8.000 đồng/quả, cao hơn từ 2.000 - 4.000 đồng so với thương lái mua tại vườn. Mỗi năm, người trồng lãi khoảng 1 triệu đồng/cây, chưa kể nhiều hộ còn bán giống dừa xiêm với giá từ 40.000 - 60.000 đồng/cây, tăng thêm nguồn thu.

Đến kỳ thu hoạch, dừa được hái giao tận nơi cho người mua - ẢNH: HẢI PHONG

Không chỉ thế, cây dừa còn góp phần vào giải quyết bài toán nước thải chăn nuôi ở nông thôn. Phân và nước thải từ các trang trại được tận dụng làm phân bón hữu cơ tưới cho dừa, việc này vừa tiết kiệm chi phí, vừa tăng năng suất.

Nhân rộng mô hình, hướng đến xuất khẩu

Theo Phòng NN-MT H.Phù Cát, mô hình "Cây dừa nhà tôi" đã có 35 hộ dân tham gia. Với cách làm này, sản phẩm không lo đầu ra, giá cả ổn định, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tạo niềm tin lớn cho người tiêu dùng.

Toàn H.Phù Cát có 35 hộ tham gia mô hình "Cây dừa nhà tôi" - ẢNH: HẢI PHONG

Toàn H.Phù Cát hiện có khoảng 1.250 ha dừa xiêm, trong đó gần 1.160 ha đang cho trái. Một số xã trồng tập trung như: Cát Hiệp, Cát Hanh, Cát Trinh, Cát Sơn... Gần đây, huyện đã hoàn tất thủ tục để 130 hộ với hơn 50 ha được cấp mã số vùng trồng. Đây là điều kiện tiên quyết để xuất khẩu trái dừa tươi sang Trung Quốc.

Ngoài ra, nhiều hộ cũng bắt đầu tham gia mô hình sản xuất dừa hữu cơ, với diện tích 18,4 ha tại Cát Trinh, Cát Lâm và Cát Hiệp. Hợp tác xã, tổ hội trồng dừa cũng được thành lập tại địa phương để hướng dẫn kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm.

Theo thống kê, đến cuối năm 2023, toàn tỉnh Bình Định có hơn 9.350 ha dừa, trong đó dừa xiêm chiếm gần 2.300 ha. Dừa được trồng chủ yếu ở TX.Hoài Nhơn và các huyện: Phù Cát, Phù Mỹ và Hoài Ân, trở thành cây trồng chủ lực, mang tính chiến lược.

Theo HẢI PHONG/ THANH NIÊN