Tuy nhiên, trồng trong mùa nghịch thường có giá bán cao hơn, nên nông dân có ruộng trũng ngập nước sâu, có thể trồng các vụ nghịch để tăng thu nhập.

Trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ấu là cây trồng có khả năng thay thế lúa vụ 3 một số vùng có điều kiện thích hợp. Ở ĐBSCL, cây ấu được trồng nhiều ở Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long… Thời vụ trồng ấu bắt đầu từ sau khi thu hoạch vụ lúa hè thu kéo dài đến cuối vụ thu đông (khoảng 4 tháng).

Có thể trồng luân canh 1 vụ ấu với 2 vụ lúa, hoặc trồng 2 vụ ấu và 1 vụ lúa trên một thửa ruộng trong năm. Bình quân mỗi công ấu (1.000m2) thu được từ 5 - 6 triệu đồng/vụ, trừ chi phí đầu tư khoảng 1 triệu đồng, lãi từ 4 - 5 triệu đồng. Tuy nhiên, bà con thường trồng theo kinh nghiệm, chưa biết áp dụng kỹ thuật bón phân hợp lý để tăng năng suất và phẩm chất trái, cho lợi nhuận cao.

Ấu dễ trồng, ít sâu bệnh và nếu trồng mùa lũ nhiều phù sa, cũng sử dụng ít phân bón. Sau thu hoạch lúa dùng máy xới trục đất và bón lót khoảng từ 2 – 3 bao phân lân (100 – 150 kg/ha). Sau đó cho nước vào ruộng để cấy ấu giống. Lúc đầu, khi mới cấy ấu cần giữ mặt nước cao từ 20–30cm cho ấu phát triển nhanh. Bón thúc lúc 15 - 20 ngày sau trồng.

Trồng ấu chỉ cần bón thúc phân một lần lúc ấu còn nhỏ, lượng phân bón 50kg DAP + 50kg urê cho 1ha. Khi nước lũ tràn về thì không cần bón phân nữa vì lượng phù sa đủ cung cấp dinh dưỡng cho cây. Trong việc chăm sóc ấu, chú ý chỉ phun thuốc khi thật cần thiết và dùng những loại thuốc trong danh mục được phép sử dụng để đảm bảo an toàn nguồn nước và sản phẩm củ ấu cho người tiêu thụ.

Thông thường, từ lúc cấy ấu giống đến khi thu hoạch bán củ là trên dưới 2 tháng. Kể từ lúc thu hoạch lần đầu cứ 10 ngày lại thu hoạch củ 1 lần cho đến khi nước lũ rút. Trồng ấu đúng kỹ thuật cho năng suất củ cao, bình quân đạt từ 10 - 10,5 tấn/ha. Nhiều hộ nông dân ở Vĩnh Long trồng giống ấu Đài Loan do dễ trồng và thích nghi tốt, năng suất đạt cao từ 15 - 18 tấn/ha. Trước khi xuống giống lúa vụ đông xuân, bà con dùng máy trục nhấn vùi thân ấu xuống bùn, thân lá ấu cũng là nguồn phân hữu cơ rất tốt cho ruộng lúa vụ sau.

TS Nguyễn Công Thành