Bệnh nhiệt thán đã làm cho trâu, bò, ngựa chết đột ngột do sốt cao. Bệnh do trực khuẩn nhiệt thán (còn gọi là trực khuẩn than) gây ra. Loại trực khuẩn này có thể sống lâu vài chục năm ở ngoài môi trường. Khi gia súc có bệnh than chết, nếu đem chôn nông hoặc vứt xác chúng bừa bãi thì vài chục năm sau trâu bò đến ăn cỏ ở nơi đó sẽ bị bệnh.

Còn người tham gia mổ thịt gia súc ốm và ăn thịt rất dễ bị lây bệnh, phổ biến là thể lở loét ngoài da, còn nếu nhiễm vi khuẩn vào đường hô hấp thì sẽ thấy chóng mặt, đau ngực, khó thở, ho khan. Nếu ở thể ruột thì con người sẽ bị nôn mửa, đau bụng, ỉa chảy, chướng bụng, thở khó, nếu nặng có thể dẫn đến tử vong sau một, hai ngày.

Cách nhận biết gia súc nhiễm bệnh:

Mọi trâu bò đều có thể nhiễm bệnh, thời kỳ ủ bệnh vào khoảng 1 - 2 tuần, với các thể sau:

- Thể quá cấp tính: Gặp ở đầu ổ dịch hoặc những nơi lần đầu có dịch. Bệnh xảy ra nhanh, trâu, bò đột ngột run rẩy, hai bên má hơi sưng, khó thở, bỏ ăn và đổ mồ hôi, sốt cao 40,5 – 42,5 độ C, nghiến răng lè lưỡi, mắt đỏ, co giật, mê man, thú quỵ xuống. Ở âm hộ hay hậu môn có thể chảy máu, chết nhanh.

- Thể cấp tính: Diễn biến bệnh khoảng 24 – 48 giờ với triệu chứng sốt cao 40 – 42 độ C, mệt mỏi, thở khó và nhanh, nhu động ruột, dạ cỏ giảm, niêm mạc đỏ thẩm, tiêu chảy hoặc kiết, phân đen có lẫn máu, nước tiểu có máu. Xung huyết và xuất huyết niêm mạc bên ngoài, mồm mũi có bọt hồng lẫn máu, hầu ngực bị sưng. Ở bò sữa có sự giảm sữa đột ngột. Thú mang thai có thể bị sẩy, con vật chết và máu chảy ra từ các lỗ tự nhiên. Tỷ lệ chết khoảng 80%.

- Thể bán cấp tính: Bệnh tiến triển chậm hơn, thú sốt, ăn ít, những chỗ da mỏng sưng lên, niêm mạc mắt mũi, hậu môn đỏ, nhu động dạ cỏ yếu, chảy máu mũi và mắt là triệu chứng duy nhất trước khi chết khoảng 2-3 ngày.

- Thể ngoài da: Xuất huyết ở cổ. Ngực sưng và phù cục bộ, ban đầu đau, ung thối, sau thành mụn loét đỏ chảy nước màu vàng đỏ. Hạch lampa sưng, con vật không kêu được.

- Gia súc nhiễm bệnh thường chết đột ngột, bụng chướng to, lòi dom, hậu môn có phân lẫn máu đen chảy ra từ các lỗ tự nhiên. Trước khi mổ khám bệnh tình cần phải xác định nếu là bệnh nhiệt thán thì phải hủy ngay để tránh lây lan mầm bệnh.

Trước nguy cơ phát sinh, lây lan dịch bệnh nhiệt thán trên gia súc rất cao, đặc biệt ở địa phương có ổ dịch thời gian qua, Bộ NNPTNT khuyến cáo, người dân khi phát hiện gia súc nghi mắc bệnh nhiệt thán, gia súc chết bất thường phải khai báo cho chính quyền và cơ quan thú y nơi gần nhất để xử lý triệt để mầm bệnh; vệ sinh, khử trùng, thu gom chất độn chuồng, chất thải chăn nuôi, xác gia súc đã chết để đốt, đem chôn và đổ bê tông hố chôn theo đúng quy định.

Không tự ý giết mổ gia súc mắc bệnh, chết để ăn, đồng thời nghiêm cấm vận chuyển, giết mổ gia súc và tiêu thụ gia súc mắc bệnh, chết bất thường trên địa bàn có dịch trong thời gian có dịch để hạn chế lây lan dịch bệnh nhiệt thán cho gia súc và người. 

Theo Dân Việt