Bố trí khung thời vụ sớm

Năm 2021 là năm thứ 10 liên tiếp ĐBSCL xảy ra lũ nhỏ, mùa nước nổi trên đồng ruộng rất thấp. Điều này tạo thuận lợi cho sản xuất lúa thu đông nhưng nguy cơ thiếu nước ngọt phục vụ cho các vụ lúa tiếp theo.

Vì vậy, các địa phương đã có kế hoạch bố trí lịch thời vụ xuống giống lúa đông xuân 2021-2022 sớm nhất có thể, nhằm né hạn, mặn xâm nhập khi mùa khô được dự báo đến sớm. Đỉnh mặn được dự báo xuất hiện vào khoảng tháng 2 đến tháng 3/2022, sớm hơn trung bình hàng năm từ 1,5-2 tháng.

Theo kế hoạch, toàn vùng ĐBSCL sẽ xuống giống 1,6 triệu ha lúa đông xuân. Ông Lê Văn Thiệt, Phó cục trưởng Cục BVTV (Bộ NN-PTNT) khuyến cáo các địa phương, tùy điều kiện cần bố trí lịch thời vụ xuống giống trong các tháng 10 và 11, trễ lắm trong tháng 12 là phải dứt điểm.

Tại Hậu Giang, vụ lúa đông xuân 2021-2022, tỉnh có kế hoạch gieo sạ 76.500 ha. Bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Hậu Giang cho biết, tỉnh đã xây dựng kế hoạch xuống giống tập trung vào 2 đợt. Cụ thể, đợt 1 từ ngày 24 - 30/11 và đợt 2 từ ngày 22 - 29/12/2021.

Theo bà Giang, để sản xuất vụ lúa đông xuân đạt hiệu quả, tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn vận động nông dân áp dụng các giải pháp cấy máy, sạ thưa, với lượng lúa giống gieo sạ khuyến cáo từ 80-100 kg/ha. Tập trung ưu tiên nhân rộng áp dụng các gói kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến như "3 giảm 3 tăng", "1 phải 5 giảm", IPM… Sử dụng phân bón hợp lý, hiệu quả trong điều kiện giá phân bón tăng cao như hiện nay.

Kiên Giang là tỉnh có diện tích sản xuất lúa đông xuân 2021-2022 lớn nhất trong khu vực, với 285.000 ha, sản lượng thu hoạch hơn 2 triệu tấn lúa theo kế hoạch. Đến nay, nông dân đã xuống giống được 4.000 ha, tập trung ở huyện U Minh Thượng, sản xuất phụ thuộc chủ yếu vào nguồn nước mưa.

Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Kiên Giang Lê Hữu Toàn cho biết, để sản xuất đạt hiệu quả, trước khi xây dựng lịch thời vụ, sở sẽ yêu cầu các huyện đăng ký lịch gieo sạ, diện tích. Đây là cách mà tỉnh đã áp dụng hiệu quả từ vụ lúa hè thu và thu đông 2021. Nhờ đó, diện tích xuống giống lúa theo đúng lịch thời vụ khuyến cáo đạt khá cao, tạo thuận lợi cho công tác quản lý, bảo vệ sản xuất.

Kiên Giang có diện tích đất sản xuất lúa trải rộng trên 3 tiểu vùng sinh thái khác nhau, nên theo ông Toàn, tỉnh sẽ bố trí lịch thời vụ linh hoạt, tập trung thành nhiều đợt, nhưng đảm bảo phải dứt điểm trong tháng 12/2021.

Việc sản xuất phân tán lịch thời vụ, rải vụ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho áp dụng cơ giới hóa khâu xuống giống cũng như thu hoạch. Đặc biệt là giảm bớt áp lực cho khâu tiêu thụ do tránh được tình trạng thu hoạch rộ trong thời gian ngắn.

Nhanh chóng thu hoạch lúa thu đông

Hiện các tỉnh, thành ĐBSCL đang tập trung thu hoạch lúa thu đông 2021, nhất là đối với diện tích sản xuất lúa 3 vụ/năm. Tạo điều kiện để vệ sinh đồng ruộng, đảm bảo thời gian cách ly giữa các mùa vụ, nhằm xuống giống lúa đông xuân 2021-2022 sớm và đúng khung lịch thời vụ khuyến cáo.

Diện tích lúa thu đông nông dân Hậu Giang đã xuống giống dứt điểm với diện tích 35.358/36.700 ha theo kế hoạch, giảm 7.718 ha so với cùng kỳ năm 2020. Hiện trà lúa thu đông đang ở giai đoạn trỗ - chín, một số diện tích gieo sạ sớm đã cho thu hoạch.

Theo bà Nguyễn Thị Giang, có gần 20.000 ha lúa xuống giống trong tháng 7, sẽ thu hoạch rộ vào giữa tháng 10 này. Và thu hoạch trong tháng 11 tới hơn 9.000 ha, chỉ có ít diện tích gieo sạ trễ, sẽ thu hoạch vào đầu tháng 12. Điều này sẽ tạo thuận lợi để các địa phương triển khai gieo sạ vụ lúa đông xuân sớm.

Việc tiêu thụ lúa thu đông tại Hậu Giang hiện nay cũng khá thuận lợi. Giá bán lúa tươi tại ruộng đối với giống OM 5451 là 5.100 - 5.2000 đồng/kg và OM 18 từ 5.300 - 5.400 đồng/kg, trong khi 2 giống lúa này chiếm hơn 94% diện tích gieo trồng. Tỉnh cũng triển khai cánh đồng lớn với quy mô diện tích là 4.857 ha và diện tích liên kết với doanh nghiệp, được ký hợp đồng bao tiêu là 7.649 ha, đảm bảo tốt đầu ra.

Tại Kiên Giang, nông dân cũng đã bắt đầu thu hoạch lúa thu đông được hơn 4.200/92.600 ha đã gieo trồng. Theo ông Toàn, lúa thu đông của tỉnh sẽ thu hoạch dứt điểm trong tháng 11 tới, với sản lượng ước đạt khoảng 450.000 tấn.

Qua đó, giúp tỉnh đạt tổng sản lượng lúa của năm 2021 là 4,5/4,3 triệu tấn theo chỉ tiêu kế hoạch được giao. Trong đó, sử dụng giống lúa chất lượng cao chiếm trên 90% diện tích gieo trồng. Diện tích liên kết sản xuất, được doanh nghiệp đặt hàng, ký hợp đồng bao tiêu chiếm khoảng 11% diện tích sản xuất lúa của tỉnh.

Theo khuyến cáo của Cục Trồng trọt, trong 1,6 triệu ha lúa đông xuân 2021-2022 tại ĐBSCL, có khoảng 400.000 ha của 8 tỉnh ven biển cần xuống giống ngay trong tháng 10 này, để tránh mặn xâm nhập sớm vào cuối vụ.

Trong tháng 11, các địa phương sẽ tập trung gieo sạ lúa đông xuân chính vụ, với diện tích khoảng 700.000 ha. Diện tích còn lại, sẽ xuống giống dứt điểm trong tháng 12. Tuyệt đối không để lọt qua tháng 1/2022 nông dân vẫn còn gieo sạ, nhằm tránh thiệt hại và ảnh hưởng đến khung thời vụ của các vụ lúa tiếp theo.

Theo Đ.T.CHÁNH/ NNVN