Huyện Bố Trạch là địa phương có diện tích trồng sắn nguyên liệu lớn nhất tỉnh Quảng Bình với tổng diện tích trên 4.500ha, giống sắn chủ lực là KM94.

Mô hình trồng giống sắn HN5 trên vùng đất gò đồi huyện Bố Trạch. Ảnh: T. Đức.

Những năm gần đây, giống sắn KM94 cho năng suất khoảng 20 tấn/ha. Diện tích sắn KM94 thường bị bệnh khảm lá ngay từ đầu vụ nên đã làm giảm năng suất từ 20 - 30%. Thậm chí có năm năng suất giảm trên 50%.

Ông Nguyễn Cẩm Long, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Bố Trạch cho hay, việc cây sắn bị bệnh dẫn đến giảm năng suất nghiêm trọng. Vì vậy vùng nguyên liệu sắn có nguy cơ giảm diện tích vì người trồng bị lỗ hoặc không có lãi.

Hai vụ sắn gần đây, huyện Bố Trạch đã đưa 2 giống sắn mới là HN1, HN5 làm mô hình khảo nghiệm trên vùng đất đồi với tổng diện tích khoảng 40ha. Qua mô hình cho thấy, các giống sắn HN1, HN5 kháng được bệnh khảm lá sắn, chống chịu hạn và cho năng suất trên 30 tấn/ha.

Gia đình bà Nguyễn Thị Mân (xã Tây Trạch, huyện Bố Trạch) có hơn 3ha sắn. Nhũng năm trước, khi cây sắn KM94 chưa bị bệnh thì năng suất cũng khá ổn định. Mỗi năm, gia đình bà có thể thu hoạch từ cây sắn được hơn 20 triệu đồng mỗi ha.

“Tuy nhiên những năm gần đây, cây sắn bị bệnh khảm lá nặng lắm. Trước đây bà con được khuyến cáo là nhổ bỏ cây sắn khi phát hiện bệnh. Nhưng sau này bệnh khảm lá sắn tràn lan thì cũng không nhổ nữa mà để vậy chăm sóc hi vọng có thu hoạch. Có năm mỗi vụ sắn chỉ lãi được vài triệu đồng vì năng suất quá thấp. Gia đình cũng đang tính bỏ cây sắn để trồng cây khác” - bà Mân cho hay.

Ngoài việc kháng bệnh khảm lá, giống sắn HN5 còn cho năng suất cao vượt trội. Ảnh: T. Đức.

Khi hay tin có giống sắn mới, bà Mân mạnh dạn nhận về làm mô hình. Năm trước, bà trồng khoảng 5 sào, thấy rất tốt nên vụ sắn năm nay bà mở rộng trồng giống HN1, HN5 lên 2ha. Theo bà Mân, cùng chế độ thâm canh như nhau nhưng các giống HN1, HN5 phát triển tốt. Qua những đợt nắng nóng kéo dài, cây không bị héo rũ lá. “Ngay cả khi vườn sắn KM94 bên cạnh bị bệnh khảm lá sắn nặng nhưng các giống sắn mới vẫn không bị lây nhiễm" - bà Mân chia sẻ.

Để chứng minh tính vượt trội về năng suất của giống sắn mới, bà Mân đưa chúng tôi ra vườn sắn nhổ lên mấy bụi. Mỗi bụi có trên chục củ với chiều dài trung bình khoảng 30cm, củ sắn suôn đẹp. Bà Mân cho hay: “Hiện sắn đang trong giai đoạn vào tháng thứ 6 và đang trên đà phát triển củ dài hơn. Qua kinh nghiệm nhiều năm trồng sắn, vào giai đoạn này mà số củ được như vậy thì năng suất khi thu hoạch cũng phải đạt trên 30 trấn/ha”.

Bà Nguyễn Thị Mân đánh giá diện tích sắn HN1 của gia đình có thể cho năng suất trên 30 tấn/ha. Ảnh: T. Đức.

Xã Nam Trạch (huyện Bố Trạch) cũng là địa phương tốp đầu về diện tích trồng sắn nguyên liệu của huyện. Hằng năm, bà con ở đây trồng hơn 400ha sắn. Ông Đoàn Ngọc Nhân, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Trạch cho hay, hầu hết diện tích trồng sắn của bà con đều bị nhiễm bệnh khảm lá nên năng suất hàng năm giảm dần, nhiều bà con không còn mặn mà với cây sắn KM94 nữa.

Ở Nam Trạch cũng đang triển khai một số mô hình trồng giống sắn mới và được bà con đánh giá năng suất, kháng bệnh rất tốt. “Bà con hi vọng giống mới HN1, HN5 sẽ tạo được đột phá về năng suất và sẽ là động lực để bà con gắn bó với vùng nguyên liệu” - ông Đoàn Ngọc Nhân nói thêm.

Ông Nguyễn Cẩm Long, Trưởng phòng NN-PTNT Bố Trạch cho biết, kế hoạch những năm tới, huyện sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình giống sắn HN1, HN5 để thay thế dần giống KM94 nhằm kháng bệnh tốt, năng suất cao và ổn định.

Theo TÂM PHÙNG/ NNVN