Với nhiều ưu điểm vượt trội, giống nho NH01-16 do Viện Nha Hố nghiên cứu và chọn tạo được kỳ vọng sẽ thay thế dần diện tích giống Cardinal truyền thống.

Giống nho NH01-16 có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở Ninh Thuận. Ảnh: Phan Công Kiên.

Nho là cây trồng đặc thù và mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân tại Ninh Thuận. Nơi đây được biết đến là vùng sản xuất nho chính của cả nước với điều kiện khí hậu, đất đai rất phù hợp cho quá trình sinh trưởng, phát triển của cây nho.

Hiện trong sản xuất, giống nho đỏ Cardinal truyền thống vẫn chiếm tỷ lệ diện tích rất cao (khoảng 70%), giống nho Cardinal được trồng đại trà với thời gian đã khá lâu (trên 40 năm). Đây là giống nho dễ trồng, tiềm năng năng suất cao, thích ứng với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng khá rộng. Tuy nhiên, giống nho đỏ truyền thống đã bộc lộ nhiều nhược điểm như chất lượng thấp, nhiều hạt, độ brix (độ ngọt) không cao, nhiễm một số đối tượng sâu bệnh hại, vì thế hiệu quả kinh tế mang lại ít hấp dẫn người trồng.

Giống nho NH01-16 có khối lượng chùm quả trung bình 250 - 310gram/chùm, độ brix trên 16%. Ảnh: Phan Công Kiên.

Thời gian qua, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố (Viện Nha Hố) đã nghiên cứu, chuyển giao và nhân rộng ra sản xuất mô hình trồng giống nho đỏ mới NH01-16 với nhiều đặc tính tương đồng với giống nho đỏ truyền thống, khắc phục được một số nhược điểm và mang lại hiệu quả cao trong sản xuất.

Giống nho NH01-16 có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở Ninh Thuận; phổ thích nghi rộng, dễ ra hoa, đậu quả, chống chịu tốt hơn giống nho Cardinal một số đối tượng sâu, bệnh hại chính. Thời gian sinh trưởng tương đương với giống nho đỏ truyền thống Cardinal (khoảng 88 - 97 ngày tùy từng vụ). Quả có hình bầu dài, to, vỏ dày, khi chín có màu sắc đỏ tươi, đẹp; thịt quả cứng chắc, có mùi thơm đặc trưng; chùm quả dạng thon dài, ít phân nhánh; cuống chùm to, dài; khối lượng chùm dao động 350 – 400gram/chùm; lúc thu hoạch hàm lượng đường trong dịch quả đạt khoảng 16 độ brix; tiềm năng năng suất khá cao, trung bình đạt 15 – 18 tấn/ha/vụ, trong điều kiện thâm canh có thể đạt 20 tấn/ha/vụ.

Đoàn công tác của Bộ NN-PTNT tham quan vườn nho NH01-16 tại Viện Nha Hố. Ảnh: Phan Công Kiên.

Qua trồng diện rộng tại một số địa phương cho thấy giống đã thể hiện được tính ổn định. Quả nho giống NH01-16 được người tiêu dùng khá ưa chuộng. Bên cạnh đó, giống nho NH01-16 đã được Viện Nha Hố hoàn thành thủ tục tự công bố lưu hành theo hướng dẫn tại Nghị định 94/2019-NĐ-CP ngày 13 tháng 12 năm 2019 của Chính phủ và chính thức được phép phát triển sản xuất tại Ninh Thuận.

Để tổ chức sản xuất và cung cấp cây giống đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng phục vụ mở rộng phát triển sản xuất, Viện Nha Hố đã xây dựng vườn đầu dòng và được Sở NN-PTNT Ninh Thuận công nhận vườn cây đầu dòng (tại Quyết định số 399/QĐ-SNNPTNT ngày 13/9/2024). Đồng thời, giống nho NH01-16 đã được Văn phòng Bảo hộ Giống cây trồng (Bộ NN-PTNT) chấp nhận đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng mới (Thông báo số 152/TB-TT-VPBH ngày 1 tháng 2 năm 2024).

Giống nho NH01-16 cho năng suất quả bình quân từ 15 - 18 tấn/ha/vụ, trong điều kiện thâm canh có thể đạt 20 tấn/ha/vụ. Ảnh: Phan Công Kiên.

Theo khảo sát, hiện sản phẩm quả nho NH01-16 được bán sỉ trên thị trường với giá từ 80 – 150 ngàn đồng/kg, thậm chí tại trang trại nho của ông Hồ Vàng (xã Mỹ Sơn, huyện Ninh Sơn, Ninh Thuận) giá bán dao động 200 – 250 ngàn đồng/kg. Có thể nói, giống nho đỏ mới NH01-16 được kỳ vọng sẽ thay thế dần diện tích trồng giống nho đỏ Cardinal truyền thống bởi những ưu điểm vượt trội và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Việc nghiên cứu, chuyển giao và trồng thử nghiệm thành công các mô hình giống nho đỏ mới NH01-16 không chỉ góp phần làm phong phú, đa dạng giống nho ăn tươi tại địa phương mà còn giúp người trồng nho có thêm sự lựa chọn giống nho để dần thay thế diện tích trồng nho đỏ Cardinal truyền thống đã bị thoái hóa và ít có khả năng cạnh tranh trên thị trường, góp phần nâng cao thu nhập và giá trị trên đơn vị diện tích, nâng cao hiệu quả, giá trị kinh tế của cây nho tại địa phương.

Theo TS PHAN CÔNG KIÊN/ NNVN