Nuôi ong dú thuận tự nhiên

Trang trại Sản Việt Farm tại xã Nam Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa do anh Nguyễn Minh Thành làm chủ đang trở thành điểm sáng cho việc phát triển nông nghiệp hữu cơ tuần hoàn.

Khởi đầu với gần 100 tổ từ năm 2021, đến nay trang trại đã phát triển lên gần 3.000 tổ ong dú. Mô hình này không chỉ khẳng định tiềm năng kinh tế mà còn đang hướng tới góp phần vào việc cải thiện sinh kế cho bà con đồng bào địa phương.

Theo ghi nhận của chúng tôi, phương pháp nuôi ong dú tại Sản Việt Farm dựa trên nền tảng thuận tự nhiên và đảm bảo vệ sinh, an toàn. Ong dú được nuôi dưỡng hoàn toàn bằng nguồn phấn và mật hoa có sẵn trong hệ sinh thái vườn dừa, xoài và thảm thực vật phong phú tại trang trại với tổng diện tích 130 ha.

Khu vực nuôi được kiểm soát nghiêm ngặt, nói không với thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo nguồn mật ong tinh khiết, có vị ngọt thanh, hơi chua đặc trưng.

Về mặt kỹ thuật, trang trại đã xây dựng các thùng gỗ chuyên dụng bố trí khoa học, giúp đàn ong trú ngụ ổn định, tránh được tác động tiêu cực của thời tiết. Kỹ thuật tách đàn chủ động được áp dụng bài bản vào các mùa thuận lợi, đảm bảo con giống khỏe mạnh và thúc đẩy số lượng tổ ong tăng trưởng nhanh chóng.

Anh Bùi Kim Anh, người có gần 10 năm kinh nghiệm nuôi ong dú ở tỉnh Quảng Nam (nay là TP Đà Nẵng), hiện phụ trách kỹ thuật tại trang trại cho biết, nghề nuôi ong dú dễ thực hiện, phù hợp với nhiều đối tượng, ngay cả người không có thời gian. Tuy nhiên, yếu tố then chốt là vị trí nuôi phải có nguồn thức ăn sạch, không bị phun thuốc hóa học. Người nuôi cần kiểm tra tổ thường xuyên (5-10 ngày/lần) để phòng ngừa thiên địch như thạch sùng, ấu trùng và khai thác mật kịp thời khi có dấu hiệu sủi bọt.

Theo anh Nguyễn Minh Thành, dù trang trại đang tập trung gây đàn, sản lượng mật ong dú thu hoạch vẫn đạt trung bình 100 lít/tháng. Với giá bán 1 triệu đồng/lít, mô hình này đã khẳng định giá trị kinh tế vượt trội của mật ong dú, một sản phẩm quý hiếm.

Để không ngừng nâng cao chất lượng và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm quý này, Sản Việt Farm mới đây đã đầu tư máy hạ thủy phần mật ong sử dụng công nghệ tách chân không. Việc áp dụng công nghệ này giúp sản phẩm giữ được màu sắc đẹp mắt, bảo toàn giá trị dinh dưỡng tự nhiên, đồng thời đẩy giá bán sản phẩm lên mức 1,6 triệu đồng/lít. Cùng với đó, trang trại đang phấn đấu tham gia chương trình OCOP nhằm khẳng định chất lượng và vị thế của sản phẩm trên thị trường.

Chuyển giao kỹ thuật cho đồng bào

Mô hình nuôi ong dú ở Sản Việt Farm không chỉ mang lại nguồn thu trên 3 tỷ đồng/năm từ việc bán mật và con giống, mà còn hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm chuyển giao kỹ thuật.

Ông Thành nhận thấy nghề nuôi ong dú (do ong hiền, không chích đốt, ít công chăm sóc) phù hợp với tập quán canh tác của đồng bào khu vực phía Tây tỉnh Khánh Hòa.

Vì vậy, trước mắt ông Thành đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ sinh kế bằng mô hình nuôi ong dú cho 20 hộ đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương. Ông cam kết chuyển giao toàn bộ kỹ thuật chăm sóc và bao tiêu sản phẩm đầu ra với giá 1 triệu đồng/lít.

"Hiện chúng tôi đã bàn giao cho 2 hộ đồng bào đầu tiên tại xã Nam Ninh Hòa và Tây Ninh Hòa, mỗi hộ 20 tổ. Tổng trị giá của 20 tổ ong dú giống là 40 triệu đồng, nhưng chúng tôi chỉ thu hồi vốn ban đầu là 5 triệu đồng. 35 triệu đồng còn lại sẽ được thu hồi dần bằng sản phẩm mật ong (với giá 1 triệu đồng/lít) sau khi bà con nuôi thành công. Việc này nhằm giúp bà con yên tâm sản xuất," ông Thành chia sẻ.

Theo tính toán của ông Thành, với 20 tổ ong giống ban đầu, sau hai năm, đàn ong có thể nhân lên khoảng 200 tổ. Với năng suất tối đa 1 lít/tổ, thu nhập của mỗi hộ gia đình khi đó ước tính đạt khoảng 150 đến 200 triệu đồng/năm. Ông Thành khẳng định, giá trị lợi nhuận từ 20 tổ ong dú sẽ cao hơn nhiều so với việc hỗ trợ nuôi bò theo mô hình truyền thống.

Chủ trang trại cũng cho biết, mô hình chuyển giao này tạo ra một chuỗi giá trị khép kín: Sản Việt Farm đóng vai trò là đầu tàu chuyển giao kỹ thuật và thị trường, còn bà con đồng bào là cánh tay nối dài sản xuất. Điều này không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định cho các hộ gia đình ngay tại vườn nhà,không cần đầu tư lớn, mà còn biến nghề nuôi ong dú thành giải pháp hữu hiệu, góp phần xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế cộng đồng tại Khánh Hòa.

Anh Thành cho biết, với diện tích 130 ha, Sản Việt Farm có kế hoạch mở rộng quy mô nuôi ong dú lên 10.000 -15.000 tổ, tiến tới phát triển thành đặc sản của tỉnh và hướng đến xuất khẩu.

Theo Kim Sơ/ NNVN