Chủ động nguồn cung giống

Tại Trại thực nghiệm nông nghiệp Hòa Khương trực thuộc Trung tâm Khuyến nông thành phố Đà Nẵng, hằng năm trại cung ứng từ 700.000 - 800.000 con giống các loại, trong đó chủ yếu là cá diêu hồng, cá trám cỏ và các loại cá truyền thống như mè, chép…

Bên cạnh đó, Trại thực nghiệm còn lai tạo sinh sản các đối tượng mới có giá trị kinh tế như cá thát lát, cá diếc, cua lột để cung ứng cho người nuôi, nâng cao giá trị kinh tế. Việc nghiên cứu các giống đặc sản không chỉ nhằm bảo tồn nguồn gen quý hiếm của địa phương mà còn mở ra hướng đi mới trong đa dạng hóa sản phẩm thủy sản, giúp người nuôi có thêm lựa chọn phù hợp với nhu cầu thị trường.

Ông Huỳnh Đức Trung, Trại trưởng Trại thực nghiệm Nông nghiệp Hòa Khương cho biết: Chọn lọc giống là khâu quan trọng nhất, quyết định năng suất và hiệu quả. Để bảo đảm chất lượng con giống, trại thường xuyên sử dụng men vi sinh để phòng bệnh ký sinh trùng, tăng sức đề kháng. Cán bộ kỹ thuật theo dõi chặt chẽ từng công đoạn ươm nuôi, chăm sóc và kiểm soát dịch bệnh, bảo đảm con giống đạt tiêu chuẩn tốt nhất trước khi xuất bán.

“Khi người dân liên hệ mua giống, cán bộ kỹ thuật của trại luôn hướng dẫn, tư vấn quy trình chăm sóc, sử dụng chế phẩm sinh học và men vi sinh, giúp hạn chế dịch bệnh trong suốt quá trình nuôi. Con giống trước khi xuất bán đều được kiểm tra mẫu và xét nghiệm định kỳ bởi Chi cục Nông nghiệp, đảm bảo chất lượng và truy xuất nguồn gốc rõ ràng”, ông Trung nói.

Thực tế cho thấy, nhờ chất lượng đảm bảo, con giống từ đã được nhiều hộ nuôi cá trong địa phương tin tưởng lựa chọn, thay vì mua từ những nguồn trôi nổi.

Bà Phạm Thị Nhung (tổ 8, thôn Khương Mỹ, xã Hòa Vang) có hơn 7 năm kinh nghiệm nuôi cá. Hiện nuôi 2 ao cá nước ngọt với diện tích 4.000m2. Trong đó, một ao bà Nhung nuôi cá diêu hồng với 5.000 con và xen canh cá thát lát 3.000 con, cá lăng 1.000 con, cá diếc 2.000 con; ao còn lại nuôi 2.000 cá trắm cỏ.

Bà Nhung chia sẻ: “Tôi thường mua cá giống ở Trại thực nghiệm Nông nghiệp Hòa Khương rất thuận tiện, không phải vận chuyển xa. Cá giống ở đây khỏe mạnh, tỷ lệ sống cao hơn so với mua bên ngoài. Tôi còn được cán bộ ở trại hướng dẫn kỹ thuật thả và chăm sóc, phòng trừ bệnh cho cá nên khi nuôi cá lớn nhanh, hiệu quả thấy rõ”.

Kiểm soát môi trường nước

Bên cạnh chất lượng con giống, môi trường nước được xem là “hàng rào sinh học” quan trọng để nuôi trồng thuỷ sản phát triển theo hướng an toàn, ít dịch bệnh. Đà Nẵng hiện duy trì chương trình quan trắc và cảnh báo môi trường nuôi trồng thủy sản định kỳ quanh năm, nhằm theo dõi chất lượng nước và hỗ trợ người nuôi ứng phó sớm với các biến động bất lợi.

Trung bình mỗi năm, thành phố phát hành khoảng 30 bản tin cảnh báo, cung cấp dữ liệu về pH, DO, độ mặn, độ kiềm, COD, nhiệt độ..., giúp người dân chủ động điều chỉnh quy trình sản xuất, hạn chế dịch bệnh và rủi ro môi trường.

Công tác quan trắc được triển khai 2-3 đợt mỗi tháng, với 19 điểm giám sát cố định, bao gồm các nguồn nước cấp, ao nuôi đại diện, khu vực sông nước lợ và vùng ven biển. Mỗi năm thu khoảng 230-240 mẫu, được phân tích theo các chỉ tiêu quan trọng như độ mặn, độ kiềm, NH₄⁺, NO₂⁻, COD, Vibrio spp, kim loại nặng, tảo độc... Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng giúp đánh giá chất lượng nguồn nước đầu vào, theo dõi diễn biến môi trường và phát hiện sớm nguy cơ ô nhiễm hoặc dịch bệnh.

Kết quả nhiều năm cho thấy, các yếu tố môi trường nhìn chung nằm trong ngưỡng thích hợp cho hoạt động nuôi trồng, song vào những đợt nắng nóng hoặc mưa bão kéo dài, một số chỉ số như độ mặn, pH, NH₃, COD có biến động, ảnh hưởng đến sinh trưởng thủy sản. Mật độ vi khuẩn Vibrio được ghi nhận phổ biến nhưng vẫn ở mức an toàn cho phép.

Theo ông Nguyễn Tấn Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Hải, địa phương hiện có 225 hồ nuôi tôm, lồng nuôi cá chim vây vàng, cá bớp, lồng nuôi hàu, với tổng diện tích lên đến hơn 150 ha mặt nước, hơn 220 hộ tham gia. Những năm gần đây, nhờ nhờ chủ động về nguồn gốc chất lượng và kiểm soát môi trường do chất thải trong quá trình nuôi trồng được quản lý chặt chẽ, người nuôi trồng không bị thiệt hại nặng do dịch bệnh gây ra.

“Kiểm soát tốt quy hoạch, không phát triển ào ạt mô hình nuôi trồng thủy sản trên biển, đảm bảo chất lượng nguồn giống, thức ăn, các loại chế phẩm sinh học được người nuôi trồng sử dụng để xử lý môi trường, thuốc diệt khuẩn, diệt nấm cho vật nuôi là những khâu quan trọng, đang được địa phương quan tâm hàng đầu”, ông Hùng chia sẻ.

Phát triển nghề nuôi trồng thủy sản an toàn

Hiện, thành phố Đà Nẵng có hai cơ sở sản xuất giống chủ lực gồm Trại thực nghiệm Nông nghiệp Hòa Khương và Trung tâm chọn giống cá rô phi (Bộ NN&MT). Ngoài ra, Khu sản xuất và kiểm định giống thủy sản tập trung (xã Thăng Trường) cung ứng giống tôm thẻ chân trắng cho người nuôi, với sản lượng giống hàng năm từ 750 - 1.000 triệu tôm giống.

Đây là những nguồn cung ứng quan trọng, giúp giảm dần phụ thuộc vào giống nhập từ địa phương khác, chủ động con giống tại chỗ, đồng thời nâng cao chất lượng và khả năng kiểm soát dịch bệnh thủy sản.

Theo đánh giá của Chi cục Biển đảo và Thủy sản TP. Đà Nẵng, thời gian qua, ý thức của người nuôi ngày càng được nâng cao, thể hiện qua việc chủ động theo dõi, cập nhật thông tin quan trắc môi trường và áp dụng vào thực tiễn sản xuất. Nhiều hộ đã đầu tư ao lắng, ao xử lý nước, kiểm soát chất lượng nguồn nước và thực hiện nghiêm các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh.

Cùng với đó, UBND các xã, phường phối hợp chặt chẽ với ngành chức năng trong tuyên truyền, phổ biến kết quả quan trắc, hướng dẫn kỹ thuật và cảnh báo rủi ro, thông qua nhiều kênh như bản tin, nhóm Zalo, loa truyền thanh… giúp thông tin đến nhanh và hiệu quả hơn.

Đại diện Chi cục phó Chi cục Biển đảo và Thủy sản TP Đà Nẵng cho biết, sau khi sáp nhập, Đà Nẵng đã mở rộng không gian phát triển lên gấp nhiều lần với hơn 10.100 ha mặt nước ao, hồ, vịnh biển thuận lợi cho nghề nuôi trồng thuỷ sản nước ngọt và nước lợ nuôi trồng các loại có giá trị kinh tế cao như, tôm sú, tôm hùm, cá cam,... tạo nguyên liệu cung cấp cho nhu cầu chế biến xuất khẩu và tiêu dùng nội địa.

Trong thời gian tới, thành phố sẽ duy trì và mở rộng hệ thống quan trắc môi trường nước định kỳ, tăng tần suất lấy mẫu, đặc biệt trong mùa nắng nóng và thời điểm giao mùa, nhằm phát hiện sớm các yếu tố bất lợi và cảnh báo kịp thời cho người nuôi. Đồng thời, đẩy mạnh tập huấn kỹ thuật nuôi an toàn sinh học, quản lý môi trường và kiểm soát dịch bệnh, giúp nâng cao nhận thức, ý thức chủ động của các hộ nuôi trồng.

Đà Nẵng tăng cường đầu tư trang thiết bị, nhân lực và kinh phí cho công tác quan trắc - cảnh báo môi trường; nghiên cứu, chuyển giao công nghệ sản xuất giống sạch bệnh, giảm phụ thuộc vào khai thác tự nhiên và hỗ trợ các cơ sở sản xuất giống tại xã Thăng Trường. Những giải pháp này nhằm phát triển nghề nuôi trồng thủy sản an toàn, hướng đến chuỗi sản xuất và cung ứng hàng hóa quy mô lớn và bền vững.

Theo Lan Anh - Phạm Huy/ NNVN