Nông hộ nhỏ đang bị "loại dần khỏi cuộc chơi"?

Theo báo cáo tháng 2/2018 của Bộ NN&PTNT, giá lợn hơi (heo hơi) trên địa bàn cả nước hiện khá ổn định. Tại miền Bắc, giá heo hơi hôm nay dao động từ 32.000 – 36.000 đồng/kg. Tại Hưng Yên, giá thu mua lợn hơi là 35.000 đồng/kg. Một số địa phương như Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam,… giá dao động từ 33.000 – 35.000 đồng/kg.

Các tỉnh khác như Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Yên Bái,… heo siêu bán tại chuồng có giá tốt hơn, dao động từ 34.000 – 36.000 đồng/kg.

Tại miền Bắc, hiện giá heo hơi hôm nay phổ biến từ 32.000-36.000 đồng/kg. Ảnh minh hoạ

Trao đổi với PV Dân Việt, anh Dương Phương Nam, chủ trang trại đang nuôi 200 lợn nái và khoảng 1.200 con lợn siêu thương phẩm ở Yên Phong (tỉnh Bắc Ninh) cho biết, cách đây 3 ngày, gia đình anh đã bán 60 con heo, trọng lượng bình quân 118kg/con, với giá thương lái thu mua tại trại đạt 34.000 đồng/kg.

"Sau khi trừ chi phí sản xuất giống 750.000 đồng/con, chi phí thuốc men, thức ăn chăn nuôi trong 5 tháng, tiền hao hụt con giống, tiền điện, công nhân và lãi suất ngân hàng..., với giá này gia đình tôi đã thoát lỗ và có chút lãi sau hơn 1 năm rơi vào khủng hoảng. Tuy nhiên, mức giá trên cũng chưa ổn định, chỉ cần giá xuống dưới 34.000 đồng/kg là người nuôi lỗ ngay lập tức. Thực tế là ở khu vực Yên Phong, trong 1 năm qua nhiều hộ nuôi đã phải bỏ nghề, 100 người nuôi giờ chỉ còn trụ lại được 4 mà thôi" - anh Nam chua xót cho biết.

Tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên giá lợn hơi trong tháng 2/2018 cũng tương đối ổn định, một số địa phương như Quảng Nam, Bình Định, Khánh Hoà, giá thu mua đang ở mức 32.000 – 34.000 đồng/kg.

Ngược lại, trong tháng 2, giá lợn hơi tại Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh lại biến động giảm với mức giảm từ 1.000 - 2.000 đồng/kg xuống còn 28.000 – 31.000 đồng/kg đối với heo siêu trọng lượng trên 100kg. Với giá này, người nuôi heo nhỏ lẻ tại đây vẫn chìm trong thua lỗ triền miên.

Giá heo hơi hôm nay tại các tỉnh phía Nam vẫn ở mức thấp, nông hộ nuôi nhỏ lẻ vẫn chưa thể thoát lỗ. Ảnh: I.T

Thống kê đến cuối năm 2017 tại Đồng Nai cho thấy đàn heo vẫn chưa giảm được bao nhiêu, cuối năm 2017 là 2 triệu con. Trước đó, năm 2015, tổng đàn heo tại tỉnh này chỉ 1,6 triệu con, năm 2016 là 1,7 triệu và thị trường Trung Quốc lúc đó rất hút hàng chứ không tiêu thụ nhỏ giọt như bây giờ - theo Hiệp hội Chăn nuôi tỉnh Đồng Nai.

Trao đổi với báo chí, ông Trầm Quốc Thắng - Phó Giám đốc HTX Chăn nuôi heo Tiên Phong (huyện Củ Chi, TP HCM), với cục diện ngành nuôi heo như hiện nay, chỉ sau 3-6 tháng nữa, chăn nuôi nông hộ, trang trại nhỏ sẽ sụp đổ. Chỉ còn DN lớn với tiềm lực tài chính dồi dào trụ lại chờ thị trường phục hồi.

Đáng lưu ý, với giá heo xuất chuồng khoảng 30.000 đồng/kg như hiện nay, người nuôi nhỏ lẻ bị lỗ nhưng các trang trại quy mô lớn, nhất là những cơ sở thuộc hệ thống của DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), vẫn có lãi nhờ giá thành thấp. Việc tăng quy mô chăn nuôi để đạt hiệu quả làm ăn đang đẩy nhiều nông dân ít vốn ra khỏi ngành, trong khi nhiều "đại gia" lại tiếp tục mở rộng để chiếm lĩnh thị trường - theo Người Lao động.

Thừa nhà máy thức ăn chăn nuôi, giá cám vẫn không giảm?

Theo Bộ NN&PTNT, chỉ tính riêng khu vực Đồng bằng sông Hồng, số nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi đã chiếm 43% sản lượng thức ăn chăn nuôi công nghiệp, Đông Nam Bộ có tới 27%, Đồng bằng sông Cửu Long 13%. Như vậy, hai khu vực đồng bằng lớn ở hai miền chiếm tới 80% sản lượng thức ăn chăn nuôi, còn lại 20% phân bổ ở Tây Nguyên, Nam Trung Bộ, Bắc Trung Bộ và các tỉnh miền núi phía Bắc.

Ước tính cả nước hiện có hơn 230 nhà máy và cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi công nghiệp, đó là chưa tính những cơ sở phối trộn, sản xuất nhỏ lẻ.

Ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) cho hay: “Cơ cấu phân bổ nhà máy thức ăn chăn nuôi ở nước ta rất không đều. Vì vậy, Bộ NN&PTNT cần khuyến cáo các tỉnh hạn chế cho xây dựng, mở mới các nhà máy thức ăn chăn nuôi, đặc biệt ở các vùng có mật độ nhà máy cao”.

Trong quy hoạch của Bộ NN&PTNT, đến năm 2020 công suất các nhà máy thức ăn chăn nuôi công nghiệp đạt khoảng 25 triệu tấn, sản lượng thực tế khoảng 17 triệu tấn nhưng đến năm 2017 nước ta đã đạt công suất 31 triệu tấn, sản lượng thực tế khoảng 21 triệu tấn.

Như vậy, ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi của nước ta đã vượt quy hoạch nên chắc chắn sẽ dẫn đến tình trạng cung vượt cầu rất lớn, đó là chưa kể đến những tác động đối với môi trường.

Sản lượng thức ăn chăn nuôi của Việt Nam đang vượt quy hoạch hàng triệu tấn, song giá cám vẫn không hề giảm, thậm chí còn đang tăng so với trước, khiến người chăn nuôi càng thêm khó khăn. Ảnh: I.T

Điều đáng lưu ý là mặc dù vượt quy hoạch cả về số nhà máy và sản lượng thức ăn, nhưng theo Tổng cục Hải quan, nhập khẩu thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu thức ăn chăn nuôi của nước ta trong tháng 1/2018 đạt 336 triệu USD, tăng 48,02% so với tháng trước và tăng 30,2% so với cùng kỳ năm 2017.

Được biết, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này của cả năm 2017 là 3,2 tỉ USD, có nghĩa là bình quân mỗi tháng, các doanh nghiệp (DN) nhập gần 267 triệu USD. Các thị trường chính cung cấp thức ăn chăn nuôi và nguyên liệu cho Việt Nam là Argentina, Mỹ, Ấn Độ, Brazil...

Sản lượng thức ăn tăng mạnh, nông hộ nhỏ lẻ giảm đàn/bỏ chuồng thì đáng lẽ giá thức ăn chăn nuôi sẽ phải giảm, nhưng thực tế lại cho thấy ngược lại.

Theo ông Minh Vương, chủ một đại lý thức ăn chăn nuôi ở Thanh Hóa, đến thời điểm này đã có nhiều doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi trong và ngoài nước thông báo tăng giá bán sản phẩm. Trung bình mỗi đơn vị tăng giá thức ăn trên dưới 200 đồng/kg, trong đó có nhiều loại thức ăn tăng 300 đồng/kg.

Lý giải nguyên nhân giá thức ăn chăn nuôi tăng giá, ông Vương cho hay: Theo thông tin từ các doanh nghiệp, nhà máy sản xuất thức ăn thì do nguyên liệu đầu vào tăng cao nên họ phải tăng giá để bù lỗ trong thời gian vừa qua.

Theo thông tin mà phóng viên Dân Việt nắm được, ngày 14/02/2018 mới đây, nhà máy chế biến TACN TOPFEEDS (thuộc Công ty CP TĐ DABACO Việt Nam có trụ sở tại Bắc Ninh) đã có quyết định chính thức về tăng giá bán các mặt hàng thức ăn chăn nuôi của tất cả các thương hiệu. Ví như sản phẩm thức ăn đậm đặc các loại tăng 300 đồng/kg; thức ăn cho lợn ngoại siêu nạc từ 12 đến 35kg tăng 160 đồng/kg; thức ăn hỗn hợp cho lợn các loại khác tăng 200 đồng/kg...

Nói về về việc các đơn vị sản xuất thức ăn tăng giá sản phẩm, bà Phạm Thị Nụ, chủ trang trại ở huyện Trảng Bom (Đồng Nai) cho hay: Hiện giá heo hơi vẫn còn ở mức thấp khoảng trên dưới 33.000 đồngkg, nếu các doanh nghiệp sản xuất thức ăn vẫn tiếp tục tăng giá mà không có chính sách hỗ trợ cho bà con chăn nuôi thì sẽ càng làm cho các chủ trang trại kiệt quệ và dần dần sẽ phá sản hết. 

Theo THIÊN HƯƠNG/ DÂN VIỆT